Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week over: Flonkerende propaganda- De V&D simultaantoernees jaren 60-70 (deed u ook mee?)
1.Nadat Michael Botwinnik in 1958 zijn wereldtitel terugveroverde op Smyslov, speelde hij eerst mee in de schaakolympiade Munchen 1958 (1. Rusland, 2. Zuid-Slavië en 3. Argentinië) en werd hij vervolgens samen met zijn schaakvriend Flohr naar Nederland uitgenodigd om deel te nemen aan een zeskamp in Wageningen en aan een simultaantoernee langs een elftal middelgrote steden van Nederland. De eindstand van de zeskamp was: 1. Botwinnik 4,0/5, 2 en 3. Donner en Flohr 3,0/5, 4. Van Scheltinga 2,0/5, 5 en 6. Bouwmeester en Roessel 1,5/5. Aan de schaaktoernee van 26-10-58 tot en met 15-11-58 deden per stad minstens drie schaaktoppers mee in een afwisselende samenstelling: Botwinnik, Flohr, Donner, Withuis en een enkele maal ook Euwe. Op 11-11-58 speelde Botwinnik in Leiden, waarvoor LSG hem apart had benaderd, los van de toernee. Kennelijk was er zoveel belangstelling geweest voor deze toernee dat de KNSB met dit initiatief wilde doorgaan.
- V&D ging vanaf 1959 zulke toernees mede-sponsoren. In 1959 waren er per avond een vijftal simultaangevers en soms wel 200 deelnemers. Hierbij was Paul Keres steeds aanwezig, en heel vaak ook Tal en Withuis. Paul Keres speelde in totaal 323 partijen met een gemiddelde score van 89%. Deze eerste V&D-toernee deed Leiden nog niet aan. Het werd zo’n succes dat voor de tweede maal in 1959 op 20-12-59 Flohr en Petrosjan een simultaan speelden in Amsterdam met Euwe en Van Scheltinga aan 140 borden. Dat was de eerste van 10 seances die tot en met 5-1-60 in diverse steden werden gehouden, en deze toernee, met minstens 140 deelnemers per seance, was een record voor West-Europa. Na afloop van de toernee namen de buitenlandse schaaktoppers deel aan het Hoogovensschaaktoernooi in Beverwijk.
- Eind 1960 werd in het LD van 16-12-60 de nieuwe V&D-toernee uitgebreid aangekondigd, en de volgende schaaktoppers zouden daaraan meedoen in de Stadsgehoorzaal in Leiden: drie grootmeesters die allemaal al een keer het Hoogoventoernooi hadden gewonnen, Fridrik Olafsson, 25 jaar, Bent Larsen, 25 jaar, en Jan Hein Donner, en nog twee schaaktoppers: internationaal meester Theo van Scheltinga en B.J. Withuis, schaakjournalist en speler van VAS1 die ook al meedeed aan de toernees in 1958 en 1959. Van 17-12-60 tot 10-1-61 werden toen 18 simultaans gehouden, telkens aan circa 180 borden, in 15 grotere steden, waaronder Den Haag en Leiden, een nieuw wereldrecord. De V&D-schaaktoernees werden elk jaar na het Hoogovenstoernooi gehouden en duurden tot en met 1975.
| Na Ka2 | Na Tf3 |
 |
 |
Fridrik Olafsson – Jerry Bey 0-1. 20-12-1960, Leiden. De simultaanseance in de Stadsgehoorzaal werd een daverend succes: 180 deelnemers en nog een aantal belangstellende bezoekers waaronder de echtgenote van één der simultaangevers die bij het verlaten van het pand zo’n bizarre uitglijder maakte dat ze met een luide plons kennis maakte met het barre water van de Nieuwe Rijn, maar ook dit liep gelukkig goed af. Olafsson speelde 40 partijen, won er 36 speelde drie remises en verloor slechts eenmaal, van Jerry Bey (2x kampioen LSB en vanaf 1969 rubriekschrijver van het LD onder het pseudoniem Bishop). Na een dubieus paardoffer van Olafsson kreeg Jerry Bey het initiatief en dat bouwde hij gedegen uit tot bovenstaande winststand. Beide schakers hebben een aanval, maar die van Jerry slaat nu fraai door: Dxa4+; Kb1 Te2 en 0-1.
Bent Larsen – Fridrik Olafsson 0-1. Hoogovens Beverwijk 1959. In dat jaar won Fridrik Olafsson met overmacht het Hoogovenstoernooi: 1. Fridrik Olafsson 7,5/9, 2. Erich Eliskases 6,0/9, 3. Johan Barendregt 5,0/9. Met een prachtige combinatie wint hij van Bent Larsen: Dh5; Tg3 Txf4; Pa3 Tbf8; Pc2 Df5 en 0-1 want intussen is mat of dameverlies via f1 onweerlegbaar.
Bram Doeves (
Bekijk hier alle schaakcolumns: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek
