De Zoetermeerse gemeenteraad wil niet gedwongen worden de stad kapot te bezuinigen. De raad nam met algemene stemmen een motie aan en roept andere gemeenteraden in Nederland op om samen actie te voeren. De raad wil genoeg geld van het rijk om de taken die zij hebben, uit te voeren.
Tijdens de raadsvergadering van maandag 13 juli is een Actiecomité benoemd om het voortouw te nemen om de mogelijkheden te onderzoeken. Zo wordt onderzocht welke mogelijkheden er zijn om géén begroting vast te stellen zolang er niet genoeg middelen zijn, en ook een gang naar de rechter wordt niet uitgesloten.
Structureel te weinig geld
De financiële positie van Zoetermeer, en vele andere gemeenten in Nederland, wordt veroorzaakt door verschillende maatregelen die het rijk heeft genomen en die ertoe hebben geleid, dat de gemeenten niet kunnen rondkomen. De belangrijkste oorzaken zijn:
Het rijk verstrekt te weinig geld voor het uitvoeren van de jeugdzorg en heeft de gemeenten te weinig mogelijkheden gegeven om te kunnen sturen en de uitgaven in de hand te houden.
Het rijk heeft de eigen bijdragen voor de Wmo sterk verlaagd en daarbij veel te weinig geld overgeboekt naar de gemeenten om de aanzuigende werking op te kunnen vangen. Het is nu zo aantrekkelijk en goedkoop om huishoudelijke hulp voor senioren via de gemeente te laten lopen dat de gemeenten niet uitkomen met de beschikbare financiën.
Het rijk heeft ooit bedacht dat door verplichte samenwerking van gemeenten - de zogenaamde opschaling – gemeenten zuiniger konden werken. De opschaling is niet doorgegaan, maar de gemeenten worden nog steeds sterk gekort en die korting wordt ieder jaar een stuk hoger.
Alleen al de hiervoor genoemde oorzaken komen landelijk neer op een bedrag van circa 2,5 miljard euro per jaar en voor Zoetermeer betreft het ieder jaar zo’n 17,5 miljoen euro.
De tekorten bestonden al vóór corona toesloeg. Eenmalige kosten, zoals de corona-tegenslagen, kunnen worden opgevangen uit de spaarpot of de de inkomsten van de Eneco-gelden. Structurele tekorten komen ieder jaar terug en kunnen niet meer worden opgelost door geld uit de reserves te halen, aldus de raad.
Marijke van der Meer, Zó! Zoetermeer: “Zó! Zoetermeer wil een mooie leefbare stad, maar we zijn de laatste jaren alleen maar aan het uitleggen waar allemaal steeds minder geld voor is: wijkbibliotheken, wijkrestaurants, wijkposten. Honderden wethouders hebben noodsignalen afgegeven maar tot onze verbijstering zei de minister dat er maar weinig gemeenten onder curatele van de provincie waren gekomen! Ze had nog steeds geen idee van de ernst van de situatie!”
Genoeg is genoeg
Ivan Beij, SP: “Genoeg is genoeg. Het wordt tijd dat wij als raadsleden en gemeentebestuurders in actie komen. De afbraak vanuit het rijk duurt nu te lang. Op deze manier kunnen wij onze verantwoordelijkheden niet langer uitvoeren waardoor de stad ten onder kan gaan, daarom actie.”
Het Actiecomité ‘Raden in verzet’ bestaat uit Marijke van der Meer, Vivianne van Yperen en David Weekenstroo en zal op zoek gaan naar de actiebereidheid bij de andere gemeenten om te zien of ze met elkaar kunnen zorgen voor genoeg middelen van het rijk om de steden en dorpen goed te laten functioneren.
