In Zoetermeer zijn in 2003 veertien gebieden als archeologisch waardevol aangewezen. Het gaat hier vooral om plaatsen langs de archeologische assen van Zoetermeer waar vroeger de twee dorpen Soetermeer en Seghwaert lagen. Wie bouwplannen heeft binnen een archeologisch waardevol gebied moet archeologisch onderzoek laten uitvoeren. Dit begint met een zogenaamd bureauonderzoek. Om te voorkomen dat iedereen steeds zelf onderzoek moet laten doen, heeft de gemeente aan de dienst Archeologie Delft opdracht gegeven om in één keer bureauonderzoek te doen naar alle veertien archeologische monumenten. Het onderzoek wordt gratis ter beschikking gesteld van iedereen met bouwplannen.
Bouwplannen
De gemeente kan vervolgens beslissen dat aanvullend op het bureauonderzoek een vervolgonderzoek nodig is. Dit kan bijvoorbeeld een boor- of bodemonderzoek zijn.
Archeologisch onderzoek is overigens alleen nodig als het gaat om grotere ingrepen, die een oppervlak van meer dan 50 m² beslaan en een diepte hebben van meer dan 30 cm onder het maaiveld. Voor de bouw van een serre, een schuurtje of een garage binnen deze maten is geen onderzoek nodig.
Voorspelling
Het onderzoek naar de veertien archeologische monumenten in Zoetermeer doet ook uitspraken over de ‘archeologische voorspelling’ voor vondsten uit de Late Steentijd (jaren 6000 tot 2000 voor Christus). Van ieder monument is onderzocht welke archeologische resten gevonden zijn. Daarnaast voorspelt het onderzoek welk soort resten nog gevonden kunnen worden. Voor de Late Middeleeuwen (jaren 1000 tot ongeveer 1500) en Nieuwe Tijd (jaren 1500 tot 1800) is op oude kaarten gekeken naar gebieden van dichte bewoning, boerenerven, molens en het kasteel Palenstein.
Nieuwe grenzen archeologische gebieden
Als gevolg van het bureauonderzoek zijn sommige archeologisch waardevolle gebieden verkleind of vervallen als monument, en andere gebieden zijn uitgebreid. Wethouder Paalvast (Cultuur): ‘Als new town zijn we zuinig op ons cultureel erfgoed. Met dit onderzoek weten we wat onze archeologisch waardevolle gebieden zijn en kunnen inwoners daar met hun bouwplannen rekening mee houden.’
Beleidskaart
De gemeente heeft op een beleidskaart verwerkt waar de nieuwe grenzen van de archeologische monumenten op staan. Op www.zoetermeer.nl/erfgoed is de beleidskaart archeologische monumenten te vinden. Deze is opgenomen in de publicatie van het eerder genoemde bureauonderzoek: “De archeologie van Zoetermeer. Een bureauonderzoek naar de prehistorie en de veertien archeologische monumenten in de gemeente Zoetermeer”. Eigenaren en bewoners van percelen die recent zijn toegevoegd aan een archeologisch waardevol gebied ontvangen hierover een brief van de gemeente.
