Voedsel is onmisbaar, dus de productie ervan ook. Maar de productie van brood, vlees, melk en groente betekent ook uitstoot van stikstof en CO2. Stichting DuurSamen Zoetermeer en het Forum Zoetermeer verzorgen na de zomer twee lezingen over een duurzaam voedselsysteem en wat Zoetermeer daaraan kan bijdragen.
Herman Wijffels, professor ‘Duurzaamheid en maatschappelijke verandering’ komt op woensdagavond 30 september een lezing geven en het Planbureau voor de Leefomgeving verzorgt de Hans Haring-lezing op zaterdag 10 oktober.
Een duurzaam voedselsysteem gaat ons allemaal aan, iedereen heeft te maken met voedsel en heeft daarmee ook invloed op de voedselketen. Om uitstoot van stikstof en CO2 te verminderen wordt al snel gekeken naar de boeren. Vandaar dat zij de afgelopen maanden zo heftig protesteren tegen het landbouwbeleid. Minder uitstoot van broeikasgassen en verduurzaming kan echter ook worden bereikt door de hele voedselketen als uitgangspunt te nemen: van het verwerken van voedsel, het vervoeren ervan, de verkoop, aankoop en consumptie van voedsel tot aan het recyclen van afval. Indien het hele voedselsysteem als uitgangspunt wordt genomen, ontstaan nieuwe mogelijkheden om de duurzaamheid te bevorderen. Zo kunnen voedingsmiddelenindustrie, vervoerders, supermarkten, restaurants, consumenten en gemeenten bijdragen aan verduurzaming. Door duurzamer te eten kunnen consumenten de boeren ondersteunen in het gebruik van duurzamere productiemethoden.
Lezingen verduurzaming van het voedselsysteem
Stichting DuurSamen Zoetermeer en het Forum willen samen met Zoetermeerse organisaties bespreken hoe Zoetermeer kan bijdragen aan verduurzaming van het voedselsysteem. Op woensdagavond 30 september geeft Herman Wijffels een lezing over ‘Duurzaamheid en het voedselsysteem’. Op zaterdag 10 oktober verzorgt het Planbureau voor de Leefomgeving de Hans Haring-lezing, waarin zij uitleggen waar de kansen voor de Zoetermeerse samenleving liggen om het lokale voedselsysteem te verduurzamen. Wethouder Jakobien Groeneveld en een panel van Zoetermeerse organisaties zullen reageren op de lezing.
Beide lezingen staan onder leiding van Ward Meijroos. In verband met de coronamaatregelen kunnen de lezingen via live-stream ook thuis worden gevolgd.
Van actieve boerenzoon tot betrokken professor Duurzaamheid
Als boerenzoon maakte Herman Wijffels (1942) mee dat Lies, een jonge koe, op de boerderij in Zeeuws-Vlaanderen kwam als oorlogsschadevergoeding. Hij heeft Lies vaak zelf gemolken. De melk was voor eigen gebruik en voor de buurt waarin zij woonden. Hier startte zijn betrokkenheid bij de voedselketen. Als econoom, werkzaam op het ministerie van Landbouw en later bij de Rabobank, heeft hij ervaren dat de Nederlandse landbouw- en voedselpolitiek gericht was op ‘veel, efficiënt en goedkoop’: het beste stukje vlees moest zo goedkoop mogelijk worden verkocht aan het buitenland. Ruilverkaveling, kunstmest, bestrijdingsmiddelen en intensieve veehouderij hebben de productie en de export enorm gestimuleerd. Het voedsel is steeds omvangrijker en goedkoper geworden, maar de bodems zijn kwalitatief achteruit gegaan en minder productief worden, de inkomsten van de boeren zijn zeer sterk onder druk komen staan en het voedsel zelf werd ongezonder. Als professor ‘Duurzaamheid en maatschappelijke verandering’ is Herman Wijffels nu van mening dat het uitgangspunt voor de voedselproductie van ‘maximalisatie’ dient te worden gewijzigd in ‘gezondheid’. Volgens hem dient er gezorgd te worden voor gezonde bodems; voor gezonde primaire productieprocessen, inclusief een behoorlijke beloning daarvan, voor gezonde verwerkingsprocessen in de voedingsmiddelenindustrie en voor supermarkten die mensen helpen zich op een gezonde manier te voeden. De gezondheid van mens en aarde hangt nauw samen, aldus Wijffels.
Eigen gezondheid en die van de leefomgeving
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) adviseert op welke wijze overheden, bedrijven en consumenten het uitgangspunt ‘gezondheid’ voor de voedselproductie samen kunnen toepassen. Zo brengt het PBL door consumenten en ketens in voedselbeleid centraal te stellen nieuwe mogelijkheden in beeld om ons dagelijks voedsel duurzamer te maken. Voedselconsumptie veranderen vergt een collectieve inzet: consumenten kunnen dit niet alleen.
Nadere informatie over locatie en tijdstippen volgt later.
