Als er één onderwerp is waarover vrijwel alle Zoetermeerders een mening hebben, is dat wel het afvalbeleid. En dat zijn heel veel verschillende meningen, de een wil een extra minicontainer voor plastic afval, de ander juist niet. Maar wie weet nu echt wat ‘de Zoetermeerder’ wil met zijn afval?
Vooral het plastic afval zorgt de laatste tijd weer voor veel gespreksstof. De Zoetermeerse VVD zegt te horen dat Zoetermeerders absoluut geen derde bak voor plastic willen en kwam met een alternatief afvalplan. Verantwoordelijk wethouder Bouke Velzen, die wethouder Blansjaar opvolgt op het afvaldossier, spreekt juist weer veel mensen die een container voor plastic juist wél een goed idee vinden.
Referendum over Afvalbeleid
We kijken even terug wat er ook alweer aan de hand was rond het afval.
In 2020 presenteerde de gemeente het nieuwe Afvalbeleid: ‘Zoetermeer haalt uit afval alles wat erin zit’. Voor plastic afval zou er een nieuwe, extra, mini-container komen bij mensen thuis. Maar het Afvalbeleid ging natuurlijk niet alleen maar over het plastic afval, er zaten ook veel andere maatregelen in waarover de meningen verdeeld waren: het grofvuil zou bijvoorbeeld niet meer gratis opgehaald worden en op termijn zou Diftar ingevoerd worden, waarbij inwoners per kilo moeten betalen voor hun afval.
Het plan zorgde voor een storm aan reacties, en leidde uiteindelijk tot een referendum over afvalbeleid. In maart 2022 stemde een overweldigende meerderheid van 84% tégen het door de raad in december 2020 aangenomen afvalbeleid.
Maar wat dan wel?
Het was duidelijk dat de Zoetermeerders tegen het voorgestelde afvalbeleid waren, maar er kon bij het referendum alleen maar met ‘ja’ of ‘nee’ gestemd worden. Onduidelijk bleef dus hoe het dan wel zou moeten.
Een burgerberaad moest hier verandering in aanbrengen. De gemeente trok hier veel geld en tijd voor uit om zorgvuldig tot een Burgerberaad Afvalbeleid te komen, met adviezen die zwaarwegend mee zouden tellen in de besluitvorming.
Vanaf half februari 2024 ontvingen 17.000 inwoners een persoonlijke uitnodiging van de burgemeester om deel te nemen aan het burgerberaad over het afvalbeleid. Uiteindelijk werden 150 deelnemers geselecteerd om mee te doen met dit burgerberaad. De groep inwoners ging maandenlang in gesprek, kreeg informatie van experts en discussieerde over oplossingen. Het burgerberaad presenteerde in juni 2024 hun adviezen aan de gemeenteraad, die op 14 oktober 2024 werden aangenomen door de raad.
Advies Burgerberaad
Het belangrijkste advies van het burgerberaad over plastic afval was: Maak scheiden makkelijker: Zorg voor goede voorzieningen, zoals een extra container of andere praktische oplossingen. Maar biedt wel maatwerk en hou rekening met de situatie van inwoners. Bij hoogbouw zou dit betekenen dat plastic in een ondergrondse container gescheiden wordt ingezameld, terwijl inwoners van laagbouw een mini-container aan huis krijgen die wordt opgehaald.
Wethouder Velzen is vanaf het begin betrokken geweest bij het burgerberaad en spreekt van een ‘zorgvuldig proces’ wat doorlopen is. Wethouder Velzen: “Ik ben aanwezig geweest bij gesprekken van het burgerberaad en zag een goede afspiegeling van de Zoetermeerse samenleving. Er is zeer zorgvuldig gewerkt en veel tijd en energie in gestoken.”
Afvalbeleid blijft staan
Het nieuwe Afvalbeleidsplan, zoals dat in oktober dit jaar werd gepresenteerd door toenmalig wethouder Blansjaar, zal in januari 2026 door de gemeenteraad besproken worden. Het plan heeft waar mogelijk rekening gehouden met de adviezen van het burgerberaad en deze verwerkt in het plan. Niet alle adviezen konden worden meegenomen; sommige adviezen waren al door de tijd ingehaald. Zo is er ná het burgerberaad landelijk besloten dat gescheiden plastic niet meer wordt opgehaald in ondergrondse containers. Er is geen verbod op ondergrondse containers, maar deze worden niet meer gefinancierd.
Het huidige Afvalbeleidsplan wil bronscheiden waar kan, nascheiden waar nodig. Laagbouwwoningen krijgen een nieuwe, extra minicontainer voor Plastic, Blik en Drankkarton (PBD), terwijl hoogbouw gaat nascheiden. Bij hoogbouwwoningen is geen plek voor een extra container aan huis. Daarom is voor hoogbouwwoningen nascheiden nodig, zij gooien het plastic afval dan weg bij het restafval.
Hoe nu verder?
Wethouder Velzen: “Ons plan ligt er gewoon en wordt in de raad besproken in januari. Het plan van de VVD kan worden ingediend als amendement en daarover zal dan gestemd worden.”
Het lijkt erop dat het afvalbeleid een thema wordt in de verkiezingen. Afval roept al jaren veel discussie en emotie op, partijen kunnen zich hiermee profileren en standpunten innemen. Maar de vraag is of de partijen de adviezen van het Burgerberaad, die zijn aangenomen in de gemeenteraad, blijven volgen. Of begint het hele spel opnieuw?
Foto Afval: Freepik
Overzicht afvalartikelen: https://www.zoetermeeractief.nl/nieuwshome/actueel/19974-overzicht-afval-artikelen
