In deze serie belichten we spannende momenten uit de schaakgeschiedenis. Leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze rubriek in samenwerking met Bram Doeves is voor alle denksportliefhebbers uit Zoetermeer! Deze week: Geschiedenis NK Schaken: NK 1975 opnieuw voor Jan Timman
In de voorbeschouwing in het NRC Handelsblad stelde Orbaan met een scherp vooruitziende blik dat kandidaat-meester Hans Böhm, die in 1972 “slechts” tiende werd, intussen wel eens voor een verrassing zou kunnen zorgen. Maar uiteraard zou Jan Timman, intussen tot internationaal grootmeester benoemd, opnieuw kampioen worden, zeker nu Donner en Sosonko niet zouden meedoen. Sosonko moest zich wegens ziekte afmelden, wat heel jammer was, want in Wijk aan Zee 1975, had hij nog een uitstekend toernooi gespeeld en zijn eerste grootmeesterresultaat geboekt! Verder was met name Hans Ree nog een ernstig te duchten concurrent. In de eerste ronde in Leeuwarden speelden Timman en Böhm als de beste vrienden al na een half uur remise tegen elkaar. De invaller voor Sosonko was Roy Dieks, die een week eerder voor de derde keer Jeugdkampioen van Nederland was geworden, met één nederlaag tegen Paul van der Sterren, tegen wie hij nu meteen in de eerste ronde al speelde, vol revanchegedachten. Maar de partij werd afgebroken, en juist Paul van der Sterren leek nog kansen te hebben die hij bij het uitspelen in winst omzette. Na de tweede ronde stond er, zoals wel vaker in het begin van een toernooi, een verrassende koploper bovenaan: Nico Schouten. Na 88 zetten won hij eerst zijn afgebroken partij van Enklaar, en vervolgens won hij na twee pionoffers van Roy Dieks (flits 1) met een superieure aanval. Met een winst tegen Borm (flits 2) en 3,5 uit de laatste vier partijen herstelde Ree zich halverwege het toernooi van een zwakke start, maar het zal Timman minder hebben verontrust dan de verrassende prestaties van Hans Böhm. Het NK 1975 blijkt achteraf een nek aan nek race te zijn geweest tussen Jan Timman en Hans Böhm die finishte op slechts een halfje achter Jan Timman. Beide koplopers hebben bijna alles gewonnen, een fantastisch resultaat met name voor de verrassend goed schakende Hans Böhm. In de tiende ronde konden aan één van de tafels de emoties niet langer in bedwang gehouden worden en gebeurde het eerste incident van het toernooi en wellicht van alle NK’s tot dusverre. Na een paar uur spelen kwam het tot een felle woordenwisseling tussen Hartoch en Dieks. Dieks zou Hartoch rook in zijn gezicht hebben geblazen en zou Hartoch hebben uitgescholden of onverstaanbaar commentaar hebben gemompeld waarna Hartoch boos de stukken door elkaar wierp. Arbiter Gjaltema greep deskundig in, waarschuwde Dieks ernstig zijn gedrag te verbeteren en na een gemoedsrustpauze kon de partij worden voortgezet en na afbreken werd het later remise. De eindstand:
1.Jan Timman 9,5/11; 2. Hans Böhm 9; 3-4. Rob Hartoch en Hans Ree 7; 5. Nico Schouten 6; 6-7. Roy Dieks en Jaap Vogel 5; 8-9. Philip du Chattel en Bert Enklaar 4,5; 10. Frans Borm 3,5; 11-12. Arend van Dop en Paul van der Sterren 2,5.
| Na … Pxd5 | na … Pc8 |
 |
 |
Nico Schouten – Roy Dieks 1-0. NK 1975. En nog enkele zetten: Tg4 Tc7; Ld8!! En 1-0. Een schitterende loperzet tot slot, want Txd7 faalt natuurlijk op Te8#!
Hans Ree – Frans Borm 1-0. NK 1975. En Frans gaf na deze zet gelijk op, al zal het Hans Ree nog wel een flink aantal zetten hebben gekost, om zijn formidabele aanval tot winst te brengen, maar de eerste zetten waren bijvoorbeeld geweest Pxg7 Txg7; Dxh6, enz.
Bram Doeves (
