Bram Doeves belicht voor u elke week een mooie bridge- of dampartij. Interessante stellingen, een leuke puzzel om over na te denken of een verslag van een goed gespeelde wedstrijd. Deze week: Sijbrands uit de Volkskrant? De damrubriek, deel 2.
De aanleiding voor deel 1 was dat de Volkskrant de damrubriek van Ton Sijbrands gaat schrappen, en daarop kwam als steeds de Pavlov-reactie van een indrukwekkende storm van protesten uit de damwereld. Ik probeerde in deel 1 aan te tonen dat het een regelrecht wonder is dat er 50 jaar na de jaren zestig nog steeds een analyserubriek bestaat en kondigde ook nog een case-study daarover aan:
Case-study: de ontwikkeling van de damrubrieken jaren zestig in de Leidse Courant (LC)
In het begin van de jaren 60 had nog steeds W.J.v.d.Voort een wekelijkse damrubriek in de LC. Dat was al zo in de jaren 30. Toen was het een forse rubriek met van alles en nog wat over dammen, maar toch vooral met spectaculaire “dampuzzels”, die ongetwijfeld ertoe bijdroegen dat ook puzzelaars (25% van de bevolking puzzelt volgens het CBS) in de regio Leiden lid zijn geworden van damclubs. De rubriek verdween tijdelijk in en na de oorlog wegens papierschaarste en kwam in december 1948 in afgeslankte vorm weer tevoorschijn, precies op de dag dat Piet Roozenburg wereldkampioen werd. V.d. Voort beperkte nadien zijn kleinere rubriek steeds meer tot alleen de complexe damproblematiek en zijn oplossersladders vermeldden steeds dezelfde namen, maar steeds minder. Op 4-10-1961 zinspeelt V.d. Voort op moeilijkheden, de ladder is in stukken gevallen en op 18-10-1961 verschijnt zijn laatste rubriek. Op 7-3-1962 verschijnt dan de eerste tweewekelijkse rubriek van Jan Wortman die tot doel heeft om de damkennis te vergroten door middel van zowel problematiek als partijspel. Mooi voornemen, maar in de praktijk werd ook deze rubriek alweer snel vooral een complexe-damproblematiekrubriek en het partijspel in de rubriek was partijproblematiek. Dat was eigenlijk niet de bedoeling en deze rubriek verdwijnt op 18-6-1965, en wordt in augustus 1965 opgevolgd door de rubriek van A. Jacobs sr uit Rijswijk. Eindelijk de goede rubriek, want het spektakel van (partij)problematiek wordt evenwichtig afgewisseld met partijbesprekingen en partijanalyses. Maar Jacobs schiet op 4-12-1965 wel een enorme bok: “van de heer W.J.v.d.Voort uit Abbenes ontvingen wij een tweetal problemen voor deze rubriek. Voor de oorlog woonachtig in Nieuw-Vennep is hij bekend geworden door zijn vele bijdragen aan het vroegere orgaan van de Nederlandse RK Dambond “Ons Damspel”. De nu 69-jarige problemist blijkt het samenstellen van damproblemen nog lang niet verleerd te zijn.” Het klopt wat er staat, dat zullen de nieuwere rubrieklezers misschien niet weten, maar het is toch uitermate kwetsend voor V.d.Voort, dat hij na 4 jaar in de LC niet eens meer herinnerd wordt als de man die bijna 30 jaar tot in 1961 de LC-damrubriekschrijver was! De rubriek van A. Jacobs sr verdwijnt in november 1968 en daarna wordt de rubriek naamloos voortgezet voor de rest van de jaren zestig maar af en toe duikt de naam Jacobs op, vermoedelijk de zoon van A. Jacobs sr, beiden waren ze lid en toonaangevende dammers van dc Rijswijk. Aan het eind van de jaren 60 is de rubriek vooral een analyserubriek geworden met weinig aandacht voor “het spektakel”. Een betreurenswaardige ontwikkeling. Opeens werd niet meer de reusachtige puzzelaar (25% van de bevolking) maar het nietige dammertje (0,0x% van de bevolking) de rubrieksdoelgroep, met als effect dat de instroom van volwassen puzzelaars naar de damclubs uiteindelijk volledig is opgedroogd (als een damclub nog beschikt over “oud-puzzelaars” dan zijn die ongetwijfeld nog juist in de jaren 60 ingestroomd, zoals ikzelf). En met het effect, dat de analyserubriek uit de krant werd geschrapt, zodra de krant zich realiseerde dat bijna niemand van het lezerspubliek die analyserubrieken (gaaap) nog las.
| Waz | na 42-38 |
Nu 40-34! |
 |
 |
 |
Een dambord bevat 50 velden, en is meestal niet zichtbaar genummerd. De nummers zijn van belang voor de notatie van een partij of ook van een stand. De nummering gaat van veld 1 linksboven, van links naar rechts naar 50 rechtsonder. Een streep in de notatie is een zet, een kruis een slag. "Dampuzzels" is bedoeld voor het breedst mogelijke gezelschap van puzzelaars. Wazew: wit aan zet en wint. +: wit wint nu of later.
W.J.v.d.Voort in de rubriek van de LC van 4-12-65. Het in de hoofdtekst bedoelde probleem: een prachtige beginstand en toch een complexe afwikkeling: 32-27 21x43; 34-29 36x38; 39-33 23x34; 48x30 38x29; 30-24 +.
Freek Gordijn in de rubriek van het LD van 30-1-65 met als rubriekstitel “positie-analyse”. De hele rubriek ging over deze stand (gaaaap). De achtergrond van deze rubrieken was de enorme achterstand die de Nederlandse dammers intussen hadden opgelopen op de Russen. In het WK van 1960 eindigden Gordijn en Bom als 6e en 7e , beiden met 26 punten, op meer dan een straatlengte achter de nrs 1-3: Tsjecholev (42 pt), Baba Sy (41 pt) en Koeperman (40 pt). Deze stand won J.v.d.Wetering met zwart in het toernooi om het kampioenschap van Zuid-Holland 1965 van D.v.d.Staay. Interessant (?) maar voor wie? En voor hoeveel krantenlezers van het LD?? Freek Gordijn volgde een ouderwetse puzzelrubriek op en begon zijn analyserubriek in september 1964. Hoofdzakelijk “saaie” analyses, slechts af en toe spektakel. Puzzelaars zullen snel zijn afgehaakt.
Fabre – Weiss 2-0. Rubriek Freek Gordijn in LD van 5-12-1964. Ook deze decemberrubriek was voor 90% een analyserubriek, maar er was nog een klein hoekje over voor spektakel: Fabre speelde hier de lokzet 40-34 29x40; 45x34 en Weiss meende te kunnen winnen met de doorbraak 18-22; 27x29 19-23; 29x18 13x42, maar toen trok Fabre toch aan het langste eind met 31-27!!! 42x22; 36-31 26x28; 39-33 28x30 en 35x2 en dam en 2-0.
Bram Doeves, (
U vindt alle denksportrubrieken hier terug: Denksport
