Van schilders en beeldhouwers tot keramisten en textielkunstenaars, Zoetermeer is een broedplaats voor creatieve geesten. Met deze rubriek wordt een platform geboden waarbij steeds een andere kunstenaar uit de kunstwereld van Zoetermeer voor het voetlicht wordt gebracht. Deze keer: Gerart Kamphuis
Gerart Kamphuis: grafiek (schilder en etser)
Gerart werd geboren in 1953, in het oude dorp van Zoetermeer. Hij behoort tot de eerste generatie Zoetermeerders. Zijn ouders kwamen uit Overijssel en belandden via een omweg in Zoetermeer. “Mijn vader reed rond op een oude Norton motor met mijn moeder achterop”, begint Gerart te vertellen. “Tijdens een rit kwamen ze in Zoetermeer, vonden het dorpje gezellig en besloten zich hier te vestigen.” Uiteindelijk betrokken ze een nieuwbouwwoning aan de John McCormickstraat, waar Gerart geboren werd.
Na zijn jeugd in Zoetermeer ging Gerart studeren aan de Academie van Beeldende Kunsten in Rotterdam. Vervolgens vervolgde hij zijn opleiding aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. In 1982 rondde hij zijn studie af en sindsdien is hij actief als professioneel beeldend kunstenaar. Kunst is voor Gerart niet zomaar een bezigheid. Het is zijn vak en zijn passie, waar hij zich al decennialang dagelijks mee bezighoudt.
Hoewel Gerart zich al decennialang beeldend kunstenaar mag noemen, komt hij niet uit een artistiek nest. “Mijn vader was een echte man van de klei”, vertelt hij met een glimlach. “En alleen een oudoom van moederskant was kunstschilder. Misschien heb ik daar toch iets van meegekregen.”
Toch stroomt de creativiteit inmiddels volop door zijn gezin. Met vijf kinderen heeft Gerart zijn passie voor het creatieve zichtbaar doorgegeven. Gerart heeft zijn passie voor het creatieve zichtbaar doorgegeven, want drie van zijn vijf kinderen zijn werkzaam in creatieve beroepen. Een zoon werkt als senior creative bij een groot reclamebureau, een andere zoon volgde de Hogere Hotelschool en zijn dochter studeerde af aan de Dansacademie in Utrecht.
Gerarts onmiskenbare talent
Gerart tekende en schilderde al op jonge leeftijd. Creativiteit zat er vroeg in; als kind was hij altijd wel bezig met iets nieuws maken en kreeg hij al vroeg een verfdoosje. Op de middelbare school begon zijn talent zich echt te onderscheiden. "Al mijn broers zaten op voetbal, maar ik kon daar niks van", gaat Gerart enthousiast verder. "Tekenen kon ik wél. Waarom? Geen idee. Maar het fascineerde me enorm." Zijn talent viel anderen ook op. "Als ik zat te tekenen, hoorde ik vaak: ‘Zo, dat is bijzonder’. In het begin dacht men dat ik alles overtekende van een origineel. Dus besloot ik om mijn tekeningen gewoon groter te maken dan het voorbeeld. Dan kon niemand dat nog zeggen."
Een leven lang water als inspiratie
Gerart maakt al jarenlang tekeningen, etsen, objecten en schilderijen in zowel figuratieve als een iets
fijnere geabstraheerde stijl. Zijn grootste inspiratiebron? Het landschap in al zijn vormen, maar vooral: water. Dat thema keert al ruim 25 jaar onafgebroken terug in zijn werk. Zijn fascinatie voor water begon als kind, op slechts negenjarige leeftijd. In het huidige Rokkeveen haalde hij met een tinnen gieter water uit een sloot naast het volkstuintje van zijn vader. “Ik keek in het water en werd overdonderd door wat ik zag,” vertelt hij. “De plantjes, de diertjes, maar vooral de beweging en weerspiegeling hielden me in de ban.”
Sinds dat ene moment zit water als rode draad in zijn kunst. Of het nu gaat om schilderijen, tekeningen of installaties, steeds weer duikt het thema op. “Er is niets boeiender dan water”, zegt Gerart. “Ik kan er uren naar kijken. De vervorming van de weerspiegeling is zó intrigerend. Een windvlaagje kan zomaar een compleet nieuw en raadselachtig landschap laten ontstaan. Fascinerend en ik heb dat nog steeds.” Sinds Gerart als kind aan de waterkant zat te kijken, is water een blijvende bron van inspiratie geworden in alles wat hij maakt. “Het moet daar allemaal gebeurd zijn”, aldus Gerart.
 |
 |
 |
Schetsen, gieten en serieus experimenteren
Met acryl- en gouacheverf als favoriete materialen is Gerart een kunstenaar die het liefst hands-on werkt. Regelmatig fietst hij door Zoetermeer en omgeving, gewapend met een camera. Landschappen, stadsgrachten en parken worden vastgelegd, niet om precies na te tekenen, maar als visuele inspiratiebron. “Ik kies wat me aanspreekt en start met schetsen”, aldus Gerart. “Vaak werk ik in series, soms zelfs aan zes werken tegelijk.” Stilstand zit niet in zijn aard. Gerart experimenteert graag voortdurend met nieuwe technieken en combinaties, bijvoorbeeld met polymeeretsen gemengd met schilderkunst. “Ik wil niet de platgetreden paden blijven volgen, maar juist mijn eigen route uitstippelen.”
Gerart’s ateliervloer verraadt zijn werkwijze: doeken die plat op de grond liggen, verf die met veel water wordt gegoten, en vlekken die spontaan nieuwe landschappen vormen. “Door verf letterlijk te laten vloeien ontstaan er vervloeiende beelden die me blijven verrassen. Dat zoek ik. Vandaar dat de vloer in mijn atelier er niet uitziet.”
 |
 |
 |
In de loop van de tijd is ook er een verschuiving in het kleurgebruik te zien van zwart en wit naar felle kleuren en nu wat meer sobere kleuren. Hierdoor is het werk ingetogener geworden. Waar zijn vroege werken nog voornamelijk in zwart-wit waren gehuld, ontstond gaandeweg een levendig palet: eerst voorzichtig wat rood, blauw en geel, daarna een explosie van kleur. Tegenwoordig grijpt hij juist weer vaker naar sobere tinten, wat zijn werk een ingetogener uitstraling geeft. “Ik legde mezelf die kleurregels op”, vertelt Gerart openhartig. “Dat had ik blijkbaar nodig om te ontdekken waar mijn grenzen lagen. Maar uiteindelijk koos ik voor volledige vrijheid, in kleur én vorm.”
Zijn stijl laat zich het best omschrijven als neo-expressionistisch: krachtig en gevoelig. Gerart maakt onder meer kunstopdrachten voor tentoonstellingen en exposities en dat kunnen schilderijen en objecten zijn.
 |
 |
 |
Switchen tussen penseel en pers
Naast schilderen werkt Gerart ook met een andere techniek: etsen. Daarbij vertelt hij kleine, afgeronde verhaaltjes, vaak rond vertrouwde thema’s zoals water, natuur en landschappen. Zijn passie voor deze ambachtelijke drukvorm heeft zich door de jaren heen ontwikkeld. “Ik heb jarenlang geëtst”, geeft Gerart aan. “Het vraagt een heel andere manier van denken dan schilderen. Schilderen doe ik veel intuïtiever; het ontstaat in het moment.” Wanneer hij even afstand neemt van het schilderen, keert Gerart graag terug naar het etsen. “Dan maak ik een kleine serie, gebaseerd op oude afbeeldingen die ik in een nieuwe compositie zet.” Het is die afwisseling tussen vrije expressie en technische precisie die zijn werk fris houdt. Gerart kiest bewust voor beide werelden.
 |
 |
 |
Gerart’s kunst laat zich niet begrenzen
Sinds zijn afstuderen heeft Gerart een breed scala aan kunstprojecten gerealiseerd. Hij werkte in opdracht van particulieren, bedrijven en scholen: van wijnetiketten tot muurschilderingen. Daarnaast ontwierp hij logo’s, klokken, briefpapier en illustraties voor dichtbundels. Vanaf 1996 is zijn werk regelmatig te zien op exposities in binnen- en buitenland. In 2009 won hij de Oeuvreprijs Kunst en Cultuur van de Gemeente Zoetermeer en in 2022 ontving Gerart een Koninklijke Onderscheiding. Wie 
hem wil volgen, kan terecht bij De Hollandse Maagd in Gouda of ArtiBrak in Voorburg en met een beetje geluk hangt er eind dit jaar weer werk van hem bij Kunstgarage Franx. Ook heeft er ooit een artikel over Gerart gestaan in een kunstrubriek in het Arabische weekmagazine Al Yamamh uit Saudi-Arabië.
Na meer dan dertig jaar lesgeven aan kinderen in Zoetermeer sloot Gerart in 2022 het hoofdstuk van workshops en tekenlessen af. Maar stoppen deed hij allerminst. In zijn atelier aan de Londenstraat werkt Gerart nog altijd dagelijks aan nieuwe kunstwerken. “Een kunstenaar gaat niet met pensioen”, rondt Gerart af. “De drang om te maken komt van binnenuit. Ik voel dat ik het wil en moet doen.” Het lesgeven heeft hem niet alleen veel gebracht, het heeft ook zijn eigen werk beïnvloed. “Door kinderen les te geven ben ik zelf vrijer gaan schilderen. Heel stiekem hebben zij mij dus ook geïnspireerd.”
Voor meer informatie over Gerart Kamphuis kunt u zijn website bezoeken. Gerart nomineert graag Deanne Groenenberg als een van de volgende in deze rubriek.
Foto’s en copyrights Gerart Kamphuis: Gracht, Hommage á Fabritius III, Eiland van Dag en nacht, Stadsgracht, Rimpeling, Plompenblad, Schreeuw van de Meerkoet.
Overzicht Kunstenaar in Beeld
Alle Zoetermeerse kunstenaars die in onze vaste rubriek: ‘Kunstenaar in Beeld’, aan bod zijn gekomen kunt u hier terugvinden: Overzicht Kunstenaars in beeld.
