Vraag jij je ook wel eens af waarnaar een straatnaam is vernoemd en wat de betekenis is? In onze vaste rubriek 'straat in beeld' hebben wij dit voor je uitgezocht. Deze week: de Kryptonstraat in Rokkeveen.
 |
 |
Misschien denk je bij krypton als eerste aan Superman. Krypton is de planeet waar Superman is geboren. Een planeet waar de zwaartekracht zo groot is, dat hij daardoor een heel arsenaal aan superkrachten heeft meegekregen. Toch verwijst de Kryptonstraat naar iets anders.
De Kryptonstraat ligt in het gedeelte van de wijk Rokkeveen waar straatnamen zijn vernoemd naar edelgassen. Edelmetalen, zoals goud en zilver, zijn welbekend, maar er zijn dus ook ‘edele’ gassen. In de afgelopen 200 jaar zijn er zes edelgassen ontdekt in de natuur: helium, neon, argon, xenon, radon en krypton.
Edelgassen
Edelgassen zijn vluchtige stoffen. Ze zijn lichter dan lucht en reuk- en kleurloos. Pas bij blootstelling aan elektriciteit krijgen ze kleur. Een van de belangrijkste eigenschappen van edelgassen is dat ze erg veilig zijn: ze zijn onbrandbaar en kunnen slecht elektrische energie geleiden. Wel zijn ze geweldige geleiders van warmte-energie. Dus ze schijnen wel, maar branden niet.
Zeldzaam
Krypton komt van het Griekse woord kryptos, wat ‘verstopt’ of ‘verborgen’ betekent. Dit verwijst naar het feit dat krypton erg zeldzaam is. Het komt maar in zeer kleine hoeveelheden voor in de natuur en bungelt dan ook onderaan de lijst van meest voorkomende elementen op aarde.
De naam krypton werd bedacht door haar ontdekkers, William Ramsay en Morris Travers. Zij deden de ontdekking in 1898 bij de ontleding van vloeibare lucht, waaruit ze andere elementen, zoals zuurstof en stikstof, hadden verwijderd. Op dezelfde manier vonden zij een paar weken later ook neon. Ramsay ontving in 1904 de Nobelprijs voor de Scheikunde voor deze ontdekkingen.
Gebruik van krypton
Omdat krypton zo zeldzaam is, is het erg duur. Zo’n 30 tot 65 dollar per liter. Daarom wordt het maar op beperkte schaal toegepast en vaak vervangen door goedkopere edelgassen.
Waarin wordt krypton wel gebruikt? Voornamelijk in verlichting, fotografie en isolatie. Bekende voorbeelden zijn tl-buizen, flitslampen, UV-lasers en HR-glas. Daarnaast wordt krypton toegepast in de medische wereld. Bijvoorbeeld bij hartonderzoek en longventilatie.
Ook kan krypton in de ruimtevaart als ‘stuwstof’ dienen voor een ionenmotor. Zo gebruikte SpaceX, het bedrijf van Elon Musk, krypton voor zijn eerste generatie Starlink-satellieten. Wellicht toch op zoek naar de geboorteplaneet van Superman…?
Bronnen:
- Products.pcc.eu
- Exactwatjezoekt.nl
Foto's straat: Leon Koppenol
Foto's krypton: Wikipedia
Tekst: Gerrinda Hendriks
Zie voor een overzicht van alle straten: Straat in beeld
