U heeft zich vast wel eens afgevraagd waarnaar een straatnaam vernoemd is of wat de betekenis is. In onze vaste rubriek 'Straat in beeld', hebben wij dit voor u uitgezocht. Deze week: de Justus van Effenhove in Buytenwegh.
 |
 |
Justus van Effen werd geboren te Utrecht op 21 februari 1684 en was een Nederlandse schrijver uit de 18e eeuw. Hij studeerde korte tijd letteren in zijn geboorteplaats, maar als zijn vader, die officier is, sterft, moet hij een baan zoeken om de kost te verdienen. Hij wordt gouverneur bij rijke families, en onderwijst de kinderen van de familie. Eerst bij een Franse weduwe en vanaf 1709 bij baron Arent van Wassenaer Duivenvoorde, die als Nederlands gezant aanwezig is bij de kroning van koning George I van Engeland.
In Engeland ontmoet Van Effen Isaac Newton, de bedenker van de wet van zwaartekracht en beweging, maar ook natuurkundige, wiskundige, astronoom, natuurfilosoof, alchemist, officieel muntmeester en theoloog. Daarnaast ontmoet hij Alexander Pope, een Engels dichter en vertaler. Beiden zijn van grote invloed geweest op zijn visie en denkwijze.
Vanaf 1716 is hij gouverneur van Bernard van Welderen, twee jaar later verblijft hij enige tijd aan het hof van de Zweedse koningin Ulrike Eleonora. In 1727 promoveert hij aan de juridische faculteit van de universiteit op het proefschrift ‘Over de straf bij diefstal op heterdaad’. Met zijn weldoener Van Welderen bezoekt hij in datzelfde jaar in Engeland voor de tweede keer een kroning, dit keer van George II.
Hij wordt lid van de Royal Society maakt kennis met de verlichte opvattingen van mensen als Joseph Addison en Richard Steele. Addison en Steele waren oprichters van The Spectator, een Brits tijdschrift over politiek, cultuur en actualiteit. Het eerste nummer dateert uit juli 1828, waardoor het oudste nog bestaand weekblad ter wereld is. Van Effen maakt het zijn taak om deze opvattingen ook op het vasteland uit te dragen.
Van Effen richt in 1731 het weekblad Hollandsche Spectator op, dit in navolging van het Engelse blad.
Hierin schrijft hij aanschouwelijke en moraliserende schetsen in het Nederlands over de meest uiteenlopende onderwerpen van Nederland in die tijd. Hij bespotte de schoonmaakwoede van de Nederlandse huisvrouw, de zucht naar titels, overdreven purisme, overmatig eten en drinken, chauvinisme en bekrompen provincialisme. Bekend is zijn novelle Kobus en Agnietje, die in 1731 in de Hollandsche Spectator verscheen.
Zijn laatste jaren werkt Justus van Effen als commies van Lands Magazijn voor de oorlog in Den Bosch. In 1732 trouwt hij, hij krijgt twee kinderen, maar drie jaar na zijn huwelijk overlijdt hij op 18 september 1735 aan maagkanker. Hij is bijgezet in de kerk van de Kruisbroeders, de huidige Catharinakerk in Den Bosch.
Tekst: Vera Voogt
Foto's straat: Mark Neijssel
Afbeeldingen: Wikimedia Commons
Zie voor een overzicht van alle straten: Straat in beeld
