Schaak: mat! internationale schaakbond in 1920

Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week over: De behoefte aan een internationale schaakbond in 1920

Dr. Emanuel Lasker, in 1920 al 27 jaar de Duitse WK schaken, kwam graag in Nederland. In 1920 kwam Lasker in Nederland vooral om simultaansessies te geven. Meestal tegen een 30-tal sterkere clubschakers, vanaf 20:00 tot soms diep in de nacht (in Utrecht was de sessie pas om half vier ’s nachts afgelopen). In 1920 was er sprake van een langdurige tournee van ruim een maand (van 23 januari tot en met 26 februari 1920) langs een groot aantal steden: Den Haag (3x), Leiden, Arnhem, Enschede, Amsterdam (4x), Zutphen, Rotterdam, Haarlem, Nijmegen, Utrecht en Hilversum. In de “vier grote steden” werd toen duidelijk beter geschaakt dan in de middelgrote steden:

Maar na 26 jaar wereldkampioen waren er ook weer onderhandelingen tussen Lasker en Capablanca over een nieuwe WK-match (de achtste voor Lasker). Die verliepen stroef, de schaakwereld had er afbrekende kritiek op, en vervolgens deed Lasker vrijwillig afstand van zijn titel ten gunste van Capablanca. Maar Capablanca wilde graag tegen Lasker spelen, de onderhandelingen werden heropend en Lasker nodigde Capablanca uit om in Berlijn de knopen te komen doorhakken. Om de een of andere reden wilde Capablanca niet naar Berlijn en toen werd er “ingegrepen” door de Nederlandse Schaakbond (!!) - er was immers nog geen internationale schaakbond, en Lasker kende “iedereen” in Nederland! De NSB nodigde de beide matadoren uit om in Den Haag de zaak uit te praten, en de NSB zou daarbij bemiddelen. Dat lukte helemaal, Lasker bleef daardoor toch nog een poosje WK, en de match zou in 1921 in Havanna worden gespeeld. De rest is bekend. Bij de stand 4-0 voor Capablanca en bij 10 remises, gaf Lasker op wegens ziekte en werd Capablanca de nieuwe wereldkampioen. Maar hulde aan het kordate optreden van de NSB, vermoedelijk was toen de advocaat J.J. Belinfante de voorzitter van de NSB (of anders J. van der Kolk?). En dit doortastende optreden heeft natuurlijk ook meegespeeld bij het oprichten van de FIDE in 1924 waarvan de Nederlandse advocaat Alexander Rueb (in 1924 ook voorzitter van de NSB) de eerste voorzitter was.

Na Dc3	Na … Ke7

Frank Marshall – Emanuel Lasker 0-1. Moskou 1925. Een sterk bezet toernooi met 21 deelnemers, gewonnen door Efim Bogoljubow met 15,5; 2. Emanuel Lasker 14,0; 3. José Capablanca 13,5. Nu volgde nog Tg6 (of Txg2+/Tg3); Dxe3 Tdxg2+; Kh1 T2g3! En 0-1.

Emanuel Lasker – José Capablanca 1-0. Moskou 1935. Dit is het laatste grote toernooi waarin Lasker zeer hoog eindigt; hij wordt derde en is intussen 67 jaar; er is een nieuwe generatie schakers en daarvan wint Botwinnik het toernooi met 13/19, ook Salo Flohr behaalt 13/19, maar Lasker (12,5) en Capablanca (12,0) staan nog steeds in de top. Hier volgt Tf3! Dxf3; gxf3 Tdg8; Kf1 Txg6; Txg6 Txg6; Dh2 met beslissend voordeel al duurt de partij nog lang.

Bram Doeves (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.), op donderdagavond bij SV Botwinnik, 2B-Home en op dinsdagmiddag bij de Ouderenschaakdamclub Palet Welzijn, Nathaliegang 79.

Bekijk hier alle schaakcolumns: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek