In deze serie belichten we spannende momenten uit de schaakgeschiedenis. Leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze rubriek in samenwerking met Bram Doeves is voor alle denksportliefhebbers uit Zoetermeer! Deze week: Geschiedenis NK Schaken: NK 1983 voor oppermachtige Timman.
De economische crisis van de jaren tachtig ging de schaakwereld niet voorbij. De KNSB was alweer zijn hoofdsponsors kwijtgeraakt volgens Rob Hartoch in Het Parool. Het NK zou wel weer eens een zwervend bestaan moeten gaan leiden. De AVRO was in 1983 de reddende engel. Het NK schaken 1983 is gehouden van 16-29 april 1983 in Studio 1 van de AVRO te Hilversum. De vijf actieve IGM’s van Nederland waren uitgenodigd. Maar Genna Sosonko meldde zich af vanwege competitieverplichtingen in Duitsland en Donner meldde zich af om gezondheidsredenen, Donner is bezig aan de afbouw van zijn schaakcarrière. Timman, Ree en John van der Wiel deden wel mee. De eerste twee ronden begonnen in het weekend en de twee favorieten Timman en Ree begonnen het toernooi foutloos met 2/2. Meest opvallend was de winst van Theo van Scheltinga (69 jaar), die al in 1937 met Euwe meedeed in de Olympiade van Stockholm. Na drie ronden had alleen Ree nog de maximale score. De verrassing van de vierde ronde was dat IM Langeweg mede aan de leiding kwam door geknoei van zijn tegenstander Timmerman. In de vijfde ronde nam het gedrang aan de kop toe omdat ook Timman zich bij de leiders Ree en Langeweg voegde, met op een halfje daarachter Van der Wiel, die zich aan het herstellen was van een zwakke start. In de zesde ronde geen verschuivingen aan de kop. Onderaan verloor Timmerman opnieuw. In de zevende ronde bleven Timman na een gelukkige winst, en Ree na een magistrale winst op kop, maar speelde Langeweg remise. “Van der Wiel goed op weg”, kopte De Telegraaf, maar dat sloeg vooral op de benoeming onlangs van Van der Wiel tot IGM (samen met Lodewijk Prins), al blijft hij ook in het NK goed in het spoor van Ree en Timman. Maar in de achtste ronde maakte Timman zich los van het veld na een superieure zege op Van der Vliet. Ree kwam niet verder dan remise tegen Langeweg. Met veel moeite speelde een ronde later ook Timman remise tegen de in grote vorm verkerende Langeweg, terwijl John van der Wiel de sensatie compleet maakte door van Hans Ree te winnen. De tussenstand na negen ronden: Timman 7/9; Langeweg, Ree, Van der Wiel en Van der Sterren 6/9. In de tiende en voorlaatste ronde verloor Ree opnieuw, nu van Böhm, terwijl Timman won van Van der Wiel. Timman is nog ongeslagen, samen met Langeweg, die opnieuw remise speelde, maar op de tweede plaats staat ineens Paul van der Sterren, mede door winst in een afgebroken partij. In de laatste ronde won Jan Timman nog van Hans Böhm, waardoor hij toch met groot vertoon van macht voor de zevende keer de nationale titel behaalde. Het talrijke publiek kon in dit kampioenschap steeds van attractief spel genieten. Groot succes was er ook voor Paul van der Sterren die als ongedeeld tweede finishte. De eindstand van het NK 1983: 1.Jan Timman 9/11 (!); 2. Paul van der Sterren 7,5; 3-5. Hans Ree, Kick Langeweg en John van der Wiel 7; 6. Frans Cuijpers 5,5; 7. Cor van Wijgerden 5; 8. Hans Böhm 4,5; 9. Theo van Scheltinga 4; 10. Gert Ligterink 3,5; 11-12. Fred van der Vliet en Gertjan Timmerman 3.
| Na … Pd7 | na f5xe6 |
 |
 |
John van der Wiel – Fred van der Vliet 1-0. NK 1983. Met John van der Wiel heeft de Nederlandse schaakwereld er een IGM bij die net als Timman goed is in combineren. Hier wordt het combineren voortgezet met Pe4+ Kf8; Df4+ Ke8; Pd6+ en 1-0. Op Kd8 volgt Pf7+ met torenwinst; in andere varianten dreigt ook torenwinst of mat.
John van der Wiel – Hans Ree 1-0. NK 1983. John wint hier op fraaie wijze de zwarte loper die ingesloten raakt! Dxa4; e7 Lh6; Dxh5 Lf4; Td4 en 1-0, want loper gaat verloren.
Bram Doeves (
